目录
- 1. 加法乘法原理
- 加法原理
- 乘法原理
- 2. 排列&组合
- 集合排列
- 集合组合
- 3. 多重集合的排列 & 组合
- 多重集合的排列
- 多重集合的组合
- 4. 二项式定理
- 5. 集合的划分(Stirling)
1. 加法乘法原理
加法原理
计算在一系列互斥事件中任意一个事件发生的总数。
如果事件A有 m m m 种可能发生的方式,事件B有 n n n 种可能发生的方式,并且这两个事件不能同时发生,那么这两个事件A或B发生的总方式数为 m + n m + n m+n。
乘法原理
计算多个事件同时发生的总数。如果事件A有 m m m 种可能发生的方式,事件B有 n n n 种可能发生的方式,那么这两个事件同时发生的总方式数为 m × n m × n m×n 。
习题1、在小于 2000 的数中,有多少个正整数含有数字 2 ?
解: 1.千位数为1或0,百位数为2的正整数个数为: 2 ∗ 1 ∗ 10 ∗ 10 2*1*10*10 2∗1∗10∗10;
2.千位数为1或0,百位数不为2,十位数为2的正整数个数为: 2 ∗ 9 ∗ 1 ∗ 10 2*9*1*10 2∗9∗1∗10;
3.千位数为1或0,百位数和十位数皆不为 2,个位数为2的正整数个数为: 2 ∗ 9 ∗ 9 ∗ 1 2*9*9*1 2∗9∗9∗1;
故满足题意的整数个数为: 200 + 180 + 162 = 542 200+180+162=542 200+180+162=542。
2. 排列&组合
集合排列
n 元集合 S 的一个 r 排列是指先从 S 中选出 r 个元素,然后将其按次序排列。一般用 P ( n , r ) P(n, r) P(n,r)或 A n r A_n^r Anr 表示 n 元集合 S 的 r 排列数。
定理 2.1:集合排列 P ( n , r ) = n ( n − 1 ) . . . ( n − r + 1 ) = n ! ( n − r ) ! P(n, r) = n (n - 1) ... (n - r + 1) = \frac{n!} {(n - r)!} P(n,r)=n(n−1)...(n−r+1)=(n−r)!n!
特别的有 P ( n , n ) = n ! P(n, n)= n! P(n,n)=n!; P ( n , 1 ) = n P (n, 1) = n P(n,1)=n
定理 2.2:n 元集合 S 的 r 圆排列数为 P ( n , r ) r = n ! r ⋅ ( n − r ) ! \frac{P(n, r)}{r} = \frac{n!} {r\cdot (n - r)!} rP(n,r)=r⋅(n−r)!n!
集合组合
n 元集合 S 的 r 组合是指从 S 中取出 r 个元素的一种无序选择,其组合数记为 ( n r ) \binom{n}{r} (rn)或 C n r C_n^r Cnr
定理 2.3:集合组合 ( n r ) = P ( n , r ) r ! = n ! r ! ⋅ ( n − r ) ! \binom{n}{r}= \frac{P(n, r)}{r!} = \frac{n!} {r!\cdot (n - r)!} (rn)=r!P(n,r)=r!⋅(n−r)!n!
特别的有 ( n 0 ) = ( n n ) = 1 ( n r ) = ( n n − r ) ( n 0 ) + ( n 1 ) + ( n 2 ) + . . . + ( n n ) = 2 n \binom{n}{0}=\binom{n}{n}=1\\\quad\\\binom{n}{r}=\binom{n}{n-r}\\\quad\\\binom{n}{0}+\binom{n}{1}+\binom{n}{2}+...+\binom{n}{n}=2^n (0n)=(nn)=1(rn)=(n−rn)(0n)+(1n)+(2n)+...+(nn)=2n
习题2、在所有7位01串中,同时含有“101”串和“11”串的有多少个?
解: 1.串中有6个1和1个0,有5个位置可以插入:5种;
2.串中有5个1,除去 0111110,从6个空位中选2个插入0,个数为 C 6 2 − 1 = 14 C_6^2-1=14 C62−1=14;
3.串中有4个1,a) 3个0单独插入,除去 10101010,一共 C 5 3 − 1 = 9 C_5^3-1=9 C53−1=9;
b) 其中两个0一组,另外一个单独,一共 C 5 2 ⋅ P ( 2 , 2 ) − C 4 1 ⋅ 2 = 12 C_5^2\cdot P(2,2)-C_4^1\cdot 2=12 C52⋅P(2,2)−C41⋅2=12;
4.串中有3个1: 串只能为 **1101** 或 **1011** ,一共 4 ∗ 2 = 8 4*2=8 4∗2=8
故满足题意的串个数为: 5+14+9+12+8=48。
习题3、设由1、2、3、4、5、6 组成的各位数字互异的4位偶数共有n个,其和为 m。求n和m。
解: 由1、2、3、4、5、6 组成的各位数字互异,且个位数字为 2、4、6 的偶数均有P(5,3)=60个,所以 n=60*3=180
以 a 1 , a 2 , a 3 , a 4 a_1,a_2,a_3,a_4 a1,a2,a3,a4 分别表示这 180 个偶数的个位、十位、百位、千位数字之和,则
m = a 1 + 10 a 2 + 100 a 3 + 1000 a 4 m =a_1+10a_2+100a_3+1000a_4 m=a1+10a2+100a3+1000a4因为个位数字为 2,4,6的偶数各有 60个,故 a 1 = ( 2 + 4 + 6 ) ∗ 60 = 720 a_1=(2+4+6) * 60=720 a1=(2+4+6)∗60=720。
因为千(百,十)位数字为1、3、5的偶数各有 3 * P(4,2) = 36 个
为2、4、6的偶数各有 2 * P(4,2) = 24 个
故 a 2 = a 3 = a 4 = ( 1 + 3 + 5 ) ∗ 36 + ( 2 + 4 + 6 ) ∗ 24 = 612 a_2=a_3 =a_4 =(1+3+5)*36 +(2+4+6)*24 =612 a2=a3=a4=(1+3+5)∗36+(2+4+6)∗24=612
m = 720 + 612 ∗ ( 10 + 100 + 1000 ) = 680040 m=720 +612*(10 +100 +1000)=680040 m=720+612∗(10+100+1000)=680040
习题4、从{1,2,…,7}中选出不同的5个数字组成的5位数中,1与2不相邻的数字有多少个?
解: 1.1与2都有:1和2相邻: 2* ( 5 3 ) \binom{5}{3} (35)*P(4,4)。不相邻的方案数 ( 5 3 ) \binom{5}{3} (35)*P(5,5)-2* ( 5 3 ) \binom{5}{3} (35)* P(4,4)
2.只有1或2: 2* ( 5 4 ) \binom{5}{4} (45)*P(5,5)
3.没有1和2: P(5,5)
3. 多重集合的排列 & 组合
多重集合,即有重复元素的集合。比如 M = { a , a , a , b , c , c , d , d , d , d } M = \{a, a, a, b, c, c, d, d, d, d \} M={a,a,a,b,c,c,d,d,d,d}
多重集合的排列
定理 3.1:无穷多重集合 M = { ∞ ⋅ a 1 , ∞ ⋅ a 2 , . . . , ∞ ⋅ a k } M = \{\infty \cdot a_1,\infty \cdot a_2 ,..., \infty \cdot a_k\} M={∞⋅a1,∞⋅a2,...,∞⋅ak}的 r 排列数为 k r k^r kr
定理 3.2:有限多重集合 M = { n 1 ⋅ a 1 , n 2 ⋅ a 2 , . . . , n k ⋅ a k } M = \{n_1 \cdot a_1,n_2 \cdot a_2 ,..., n_k \cdot a_k\} M={n1⋅a1,n2⋅a2,...,nk⋅ak}的全排列数为 ( n 1 + n 2 + . . . + n k ) ! n 1 ! n 2 ! . . . n k ! \frac{(n_1+n_2+...+n_k)!}{n_1!n_2!...n_k!} n1!n2!...nk!(n1+n2+...+nk)!
多重集合的组合
定理 3.3:无穷多重集合 M = { ∞ ⋅ a 1 , ∞ ⋅ a 2 , . . . , ∞ ⋅ a k } M = \{\infty \cdot a_1,\infty \cdot a_2 ,..., \infty \cdot a_k\} M={∞⋅a1,∞⋅a2,...,∞⋅ak}的 r 组合数为 ( k + r − 1 r ) \binom{k+r-1}{r} (rk+r−1)
定理 3.3:无穷多重集合 M = { ∞ ⋅ a 1 , ∞ ⋅ a 2 , . . . , ∞ ⋅ a k } M = \{\infty \cdot a_1,\infty \cdot a_2 ,..., \infty \cdot a_k\} M={∞⋅a1,∞⋅a2,...,∞⋅ak}
要求 a 1 , a 2 , . . . , a k a_1,a_2,...,a_k a1,a2,...,ak 至少出现一次的 r 组合数为 ( ( r − k ) + k − 1 r − k ) = ( r − 1 k − 1 ) \binom{(r-k)+k-1}{r-k}=\binom{r-1}{k-1} (r−k(r−k)+k−1)=(k−1r−1)
4. 二项式定理
设 n 为一正整数,则对任意的 x 和 y,其二项式为 ( x + y ) n (x+y)^n (x+y)n
定理 4.1: ( x + y ) n = y n + ( n 1 ) x y n − 1 + . . . + ( n n − 1 ) x n − 1 y + x n = ∑ r = 0 n ( n r ) x r y n − r (x+y)^n=y^n+\binom{n}{1}xy^{n-1}+...+\binom{n}{n-1}x^{n-1}y+x^n=\sum_{r=0}^n\binom{n}{r}x^ry^{n-r} (x+y)n=yn+(1n)xyn−1+...+(n−1n)xn−1y+xn=∑r=0n(rn)xryn−r
定理 4.2:二项式对称关系 ( n r ) = ( n n − r ) \binom{n}{r}=\binom{n}{n-r} (rn)=(n−rn)
二项式递推关系 ( n r ) = ( n − 1 r ) + ( n − 1 r − 1 ) \binom{n}{r} = \binom{n-1}{r}+\binom{n-1}{r-1} (rn)=(rn−1)+(r−1n−1)
定理 4.3 令 x =-1, y = 1可得: ( n 0 ) + ( n 2 ) + ( n 4 ) + . . . = ( n 1 ) + ( n 3 ) + ( n 5 ) + . . . \binom{n}{0}+\binom{n}{2}+\binom{n}{4}+...=\binom{n}{1}+\binom{n}{3}+\binom{n}{5}+... (0n)+(2n)+(4n)+...=(1n)+(3n)+(5n)+...
定理 4.4: 1 ⋅ ( n 1 ) + 2 ⋅ ( n 2 ) + . . . + n ⋅ ( n n ) = n ⋅ 2 n − 1 1\cdot \binom{n}{1}+2\cdot \binom{n}{2}+...+n\cdot\binom{n}{n}=n\cdot 2^{n-1} 1⋅(1n)+2⋅(2n)+...+n⋅(nn)=n⋅2n−1 令y=1,对x求导后取x=1
定理 4.5 ( 0 k ) + ( 1 k ) + . . . + ( n k ) = ( n + 1 k + 1 ) \binom{0}{k}+\binom{1}{k}+...+\binom{n}{k}=\binom{n+1}{k+1} (k0)+(k1)+...+(kn)=(k+1n+1)
5. 集合的划分(Stirling)
一个 n 元集合的全部 k 分划的个数叫作第 2 类 Stirling 数,记作 S ( n , k ) S(n,k) S(n,k)
例如,集合 A={1,2,3,4}有 7 个 2 分划,它们是 { 1 , 2 , 3 , 4 } = { 1 } ∪ { 2 , 3 , 4 } = { 2 } ∪ { 1 , 3 , 4 } = { 3 } ∪ { 1 , 2 , 4 } = { 4 } ∪ { 1 , 2 , 3 } = { 1 , 2 } ∪ { 3 , 4 } = { 1 , 3 } ∪ { 2 , 4 } = { 1 , 4 } ∪ { 2 , 3 } \{1,2,3,4\}=\{1\}\cup\{2,3,4\}=\{2\}\cup\{1,3,4\}=\{3\}\cup\{1,2,4\}=\{4\}\cup\{1,2,3\}=\{1,2\} \cup\{3,4\} =\{1,3\}\cup\{2,4\} =\{1,4\}\cup \{2,3\} {1,2,3,4}={1}∪{2,3,4}={2}∪{1,3,4}={3}∪{1,2,4}={4}∪{1,2,3}={1,2}∪{3,4}={1,3}∪{2,4}={1,4}∪{2,3},故 S ( 4 , 2 ) = 7 S(4,2)=7 S(4,2)=7